Onkruit was een antimilitaristische actiegroep die in de jaren 1974 tot halverwege de jaren ’80 vele acties heeft gevoerd. Veel acties waren bedoeld ter ondersteuning van totaalweigeraars. Totaalweigeraars deden bewust geen beroep op de wet GMD (Gewetensbezwaren Militaire Dienst). Veel totaalweigeraars meldden zich niet voor de keuring, maar lieten zich vaak oppakken bij een ‘oppak-actie’. Dat gaf ook de gelegenheid om de bezwaren tegen het militaire apparaat, tegen de rol van het leger, de onderdrukking van de derde wereld en de wapenproductie en wapenhandel, voor het voetlicht te brengen.
Een groep acties
Acties van Onkruit (“geen actiegroep maar een groep acties”) gingen meestal verder dan een betoging of demonstratie: zitacties met bezettingen, bekladden van straaljagers, openbare verbranding van oorlogsspeelgoed, inbraken in militaire bunkers en militaire onderzoeksinstituten. Een bekende leus was “geen man, geen vrouw, geen cent voor het leger”. In Nijmegen werden rondom de Vierdaagse antimilitaristische acties gevoerd met “Is Het Hier Oorlog?”. Overal in het land waren Onkruit-groepen actief, waarbij vooral het voeren van antimilitaristische acties het verbindend element was.
Onkruit werd oorspronkelijk opgericht als werkgroep van VD (Vereniging Dienstweigeraars), vooral voor het begeleiden en ondersteunen van totaalweigeraars. De naam was eerst “werkgroep politieke gevangenen”, maar werd nog in 1974 veranderd in “Onkruit”.
Sociale bewegingen
In de beginjaren ’80 waren er diverse sociale bewegingen, de antikernenergie-beweging, de kraakbeweging, vredesbeweging, de antimilitaristische beweging, de feministische beweging. Ook vrouwen sloten zich aan bij Onkruit. Veel mensen waren in deze jaren actief in deze grote diffuse beweging, om op te komen voor hun eigen idealen en een beter toekomstperspectief. Veel jongeren waren werkloos en konden geen fatsoenlijke woonruimte vinden.
Onder de noemer van ‘Onkruit’ zijn in deze periode honderden acties gevoerd. Binnen Onkruit-gelederen was de geweldsdiscussie wel regelmatig een onderwerp, maar de meeste Onkruiters vonden een beetje geweld tegen materiële zaken geen probleem. Onkruit is in 1982 min of meer officieel opgeheven, al zijn er tot 2007 (voor zover wij weten) nog acties gevoerd onder de naam van Onkruit.
