Terwijl de aandacht van de internationale gemeenschap uitgaat naar Gaza, grijpen sinds 7 oktober 2023 extreemrechtse Israëlische kolonisten, met steun van de regering Netanyahu en het Israëlische leger (IDF) hun kans op de Westelijke Jordaanoever om systematisch Palestijns land over te nemen. Nog even illegaal als toen het begon, nog steeds aan te merken als oorlogsmisdaden.
Reportage
We verwijzen naar een aangrijpende reportage 1) over de aanval op de 60-jarige Palestijn Sheikh Saeed en zijn zoon Elias nabij het dorp Tuwani. Gewapende kolonisten, onder leiding van de veiligheidscoördinator van nederzetting Avigail, Binyamin Bodenheimer, schoten Saeed neer en mishandelden Elias. Het Israëlische leger greep niet in, en behandelde uiteindelijk de slachtoffers als verdachten. Een paar dagen later beschuldigt een militaire rechtbank Saeed en zoon Elias van geweld tegen Israëli’s. Ze moeten 10.000 sjekel (zo’n 2500 euro) borgsom betalen om niet in de cel te belanden. De zaak is nog steeds lopende.
Het op 13 maart 2025 verschenen VN-onderzoeksrapport “More than a human can bear” (zie dit artikel), gaat in Hoofdstuk VII ook in op het ‘Seksueel en gendergerelateerd geweld door kolonisten en andere burgers’ op de Westelijke Jordaanoever. Om aan te geven hoe ernstig de geweldplegingen door de kolonisten zijn, hebben we dit hoofdstuk integraal opgenomen op onze website: Seksueel en gendergerelateerd geweld door kolonisten en andere burgers op de Westelijke Jordaanoever. Op deze pagina besteden we dus aandacht aan het VN-rapport.
Groeiend kolonistengeweld
Sinds 7 oktober 2023 zijn incidenten van kolonistengeweld geëscaleerd tot recordhoogtes 2). Duizenden Palestijnen zijn verjaagd, en nieuwe illegale voorposten schieten als paddenstoelen uit de grond. ‘Ze trekken bomen uit de grond, maken watertanks en -leidingen kapot, steken huizen in brand, en mishandelen en beschieten Palestijnen. En dat staat nog los van het geweld van het Israëlische leger’ 3) , zo vertelde Dror Sadot, woordvoerder van de Israëlische mensenrechtenorganisatie B’Tselem vanuit Jeruzalem, in november 2023. Sinds die tijd zijn er honderden Palestijnen (ook kinderen) vermoord en worden er geregeld oorlogsmisdaden gepleegd door gewelddadige kolonisten, onder toeziend oog van of in samenwerking met het Israëlische leger. Volgens mensenrechtenorganisaties is er sprake van een georganiseerde etnische zuivering, gesteund door wetgeving, rechtspraak en militaire bescherming.
Escalatie van geweld
In februari van dit jaar (2025) geeft het Rode Kruis aan 4), dat het geweld op de Westelijke Jordaanoever enorm is geëscaleerd. Rond de steden Jenin, Tulkarm, en Tubas en vluchtelingenkampen in de buurt, worden mensen hard getroffen. Meer dan 40.000 mensen moesten hun huis door het geweld verlaten, opnieuw vielen er tientallen doden waaronder ook kinderen. In vluchtelingenkampen raken mensen alles kwijt. Huizen liggen in puin, waterleidingen zijn kapotgeschoten en rioleringen verwoest. Drinkwater is schaars en sanitaire voorzieningen zijn nauwelijks bruikbaar. Ook op de Westelijke Jordaanoever raken ziekenhuizen buiten werking, door gebrek aan middelen.
Kolonisatie met steun van de extreemrechtse regering
Ministers als Itamar Ben-Gvir en Bezalel Smotrich, bekende extremisten, hebben sleutelposities binnen de Israëlische regering en oefenen grote invloed uit 5). Sinds 2023 is Smotrich verantwoordelijk voor de afbraak van Palestijnse structuren en de regularisering van joodse voorposten diep in de bezette Palestijnse gebieden. Het regeerakkoord van de extreemrechtse regering onder leiding van Netanyahu plaatste de facto bijna de hele Westelijke Jordaanoever onder zijn controle. Elke vorm van Palestijnse autonomie wordt met geweld onderdrukt. Ook het leger wordt daarbij ingezet omdat dit deels onder controle van Smotrich is gekomen, waardoor kolonisten in de praktijk bepalen waar Palestijnen nog mogen wonen of werken. De Israëlische staat werkt intussen aan de formele registratie van delen van de Westelijke Jordaanoever als Israëlisch grondgebied. Wat jarenlang bezetting was, dreigt dit nu een juridische annexatie te worden, wat in strijd is met het internationaal recht.
Grenzen vervagen tussen leger en kolonisten
De hiervoor genoemde reportage toont aan hoe militante kolonisten in de praktijk zich dezelfde autoriteit toe-eigenen als legerofficieren. Het verhaal van Sheikh Saeed staat niet op zich. In maart zette de Oscarwinnende documentaire No Other Land 6)de schijnwerpers op de harde realiteit in de heuvelachtige regio, waar kolonisten en het Israëlische leger al jaren proberen de Palestijnen te verdrijven. Kolonisten werden bewapend door de uiterst rechtse en ultranationalistische minister Ben Gvir van Nationale Veiligheid. Sinds de start van de oorlog heeft hij duizenden automatische vuurwapens, helmen en uniformen uitgedeeld en is hij bezig met het oprichten van Israëlische burgermilities. Bewapend en met toegang tot militaire communicatiemiddelen. Palestijnse burgers worden zomaar doodgeschoten door gemaskerde kolonisten.
Dit resulteert in een situatie waarin er geen verschil meer lijkt te bestaan tussen kolonisten en staatstroepen, hetgeen de Palestijnen in een rechteloze situatie plaatst.
Langetermijnstrategie om de Palestijnen te vernietigen
Sinds de terugtrekking uit Gaza in 2005 hebben religieus-zionistische groepen bewust geprobeerd om de Israëlische samenleving van binnenuit te beïnvloeden — via media, politiek en leger. Inmiddels bepalen zij het beleid op de Westelijke Jordaanoever, velen van hen geloven dat ze een bijbels recht hebben op het gebied. Daarmee rechtvaardigen ze aanvallen en moorden op Palestijnen 7).
De combinatie van staatssteun, militaire bescherming en wetteloosheid zorgt ervoor dat Palestijnen dagelijks worden geconfronteerd met geweld, onteigening en intimidatie. Volgens experts is er sprake van een “stille coup” die niet alleen de Westelijke Jordaanoever bedreigt, maar ook het failliet van Israël als rechtsstaat betekent.
- artikel “Fanatieke kolonisten nemen Westelijke Jordaanoever én Israëlisch leger over” van MO*[↩]
- Geweld van Israëlische kolonisten tegen Palestijnen bereikt recordhoogte – The Rights Forum[↩]
- Israël stort Palestijnse waterputten vol met cement[↩]
- Geweld neemt toe: Rode Kruis biedt levensreddende hulp op de Westelijke Jordaanoever[↩]
- Geweld in Israël na aantreden van ultrarechtse regering Netanyahu[↩]
- Documentaire van Yuval Abraham, Basel Adra en Hamdan Ballal.[↩]
- NOS artikel over aanvallen en moorden op Palestijnen[↩]
